- De stijgende kosten van levensonderhoud en de klimaat- en milieuproblemen zijn wat de Nederlandse respondenten betreft de belangrijkste uitdagingen waarvoor het land zich gesteld ziet.
- Meer dan twee derde van de respondenten is van mening dat de transitie naar een klimaatneutrale economie alleen mogelijk is als tegelijkertijd de ongelijkheid wordt aangepakt.
- Meer dan twee derde is voorstander van afschaffing van subsidies en belastingvoordelen voor de luchtvaartsector en alle bedrijven die sterk afhankelijk zijn van fossiele brandstoffen.
- De meerderheid zou akkoord gaan met een verhoging van de inkomstenbelasting om mensen met de laagste inkomens te helpen zich aan te passen aan klimaatgerelateerde beleidsmaatregelen.
- De meesten vinden dat de overheid getroffen landen financieel moet compenseren voor klimaatverandering waaraan zij niet hebben bijgedragen.
De Europese Investeringsbank (EIB) heeft vandaag de resultaten van de zesde editie van haar Klimaatenquête bekendgemaakt. Dit zijn enkele van de meest opvallende resultaten van deze jaarlijkse enquête die in augustus en september 2023 werd uitgevoerd. De EIB Klimaatenquête, die sinds 2018 wordt gehouden, biedt inzicht in de opvattingen over klimaatverandering van mensen in grote economieën over de hele wereld, met meer dan 30 000 respondenten in de Europese Unie, de Verenigde Staten, China, India, Japan, het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Arabische Emiraten, Canada en Zuid-Korea. De EIB is de kredietverlenende instelling van de Europese Unie en wereldwijd een van de grootste multilaterale kredietverleners voor klimaatactieprojecten.
Na wederom een moeilijk jaar,[1] dat niet alleen werd gekenmerkt door inflatie maar ook door extreme hittegolven en droogtes, zijn de Nederlandse respondenten zich scherp bewust geworden van de ingrijpende gevolgen van klimaatverandering en de noodzaak voor Nederland en de rest van de wereld om onmiddellijk in actie te komen, zo blijkt uit de resultaten van de EIB Klimaatenquête. Terwijl de stijgende kosten van levensonderhoud door de Nederlandse respondenten als veruit de grootste uitdaging worden beschouwd[2] (bij 69% van de respondenten staat dit in de top drie van belangrijkste problemen voor hun land, 1 procentpunt boven het EU-gemiddelde), komen de impact van klimaatverandering en de aantasting van het milieu op de tweede plaats: 53% maakt zich hierover grote zorgen (3 procentpunten boven het EU-gemiddelde).
Behoefte aan een rechtvaardige transitie in eigen land en in getroffen landen
De financiële kosten en gevolgen van de groene transitie zullen waarschijnlijk van invloed zijn op het budget van mensen, waarbij huishoudens met lagere inkomens het hardst worden getroffen.
Tegen deze achtergrond roepen de meeste Nederlandse respondenten op tot rechtvaardige beleidsmaatregelen om de klimaatcrisis aan te pakken. 71% (vergeleken met gemiddeld 68% in de Europese Unie) is van mening dat de overgang naar een koolstofarme economie alleen mogelijk is als tegelijkertijd de sociale en economische ongelijkheid wordt aangepakt.
Slechts 34% van de respondenten echter zegt er vertrouwen in te hebben dat de overheid voor zo’n rechtvaardige klimaattransitie kan zorgen.
Wat betreft de compensatie voor ontwikkelingslanden om hen te helpen omgaan met de gevolgen van de klimaatverandering — naar verwachting een centraal thema op de VN Klimaatconferentie van 2023 in Dubai (COP28) — zijn de meeste Nederlanders voorstander van het uitbreiden van hulp tot buiten hun landsgrenzen om de landen te steunen die het meest kwetsbaar zijn voor klimaatverandering en te zorgen voor een wereldwijde rechtvaardige transitie naar een klimaatneutrale en duurzame toekomst. 54% van de respondenten (6 procentpunten onder het EU-gemiddelde van 60%) vindt dat Nederland getroffen landen financieel moet compenseren om hen te helpen in de strijd tegen klimaatverandering.
[1] De enquête werd in Nederland afgenomen tussen 7 augustus en 4 september 2023.
[2] De respondenten moesten uit een willekeurige lijst van tien uitdagingen de drie uitdagingen kiezen die zij als de grootste voor hun land beschouwden: hogere kosten van levensonderhoud, werkloosheid, klimaatverandering, aantasting van het milieu, politieke instabiliteit, inkomensongelijkheid, toegang tot gezondheidszorg, grootschalige migraties, cyberaanvallen en terrorisme.
Belastingen ter ondersteuning van een rechtvaardige transitie
Uit de resultaten van de enquête blijkt dat 53% van de Nederlandse respondenten (6 procentpunt onder het EU-gemiddelde van 59%) bereid zou zijn om meer inkomstenbelasting te betalen om huishoudens met een lager inkomen te helpen de kosten van een groene transitie op te vangen. 39% zou akkoord gaan met een extra afdracht van 1-2% van hun inkomen en 14% met een extra afdracht van 5-10%.
De meeste respondenten zeiden ook voorstander te zijn van andere soorten klimaatgerelateerde beleidsmaatregelen. Zo zei 72% (2 procentpunten onder het EU-gemiddelde) voorstander te zijn van een belastinghervorming voor fossiele brandstoffen, gericht op het afschaffen van subsidies en belastingvoordelen voor de luchtvaartsector en andere industrieën die sterk afhankelijk zijn van fossiele brandstoffen.
Reactie van Kris Peeters, vicepresident van de EIB:
“De meest recente EIB Klimaatenquête laat zien dat, in tegenstelling tot wat je misschien op sociale media leest, een grote meerderheid van de Nederlandse bevolking klimaatverandering wil aanpakken en afschaffing van subsidies op fossiele brandstoffen beschouwt als een van de manieren om dat te bereiken. We zien ook dat Nederlanders begrijpen dat wil de transitie naar een klimaatneutrale economie kans van slagen hebben, niemand mag worden buitengesloten, niet in eigen land en niet in de rest van de wereld. De EIB blijft investeren in grote en kleine projecten die de energietransitie in heel Nederland ondersteunen, zoals elektrische bussen, energiezuinige ziekenhuizen en de uitbreiding van elektriciteitsnetten die nodig zijn voor de toenemende hoeveelheid hernieuwbare energie die wordt opgewekt. Het is belangrijker dan ooit om de handen ineen te slaan en concrete actie te ondernemen.”
Over de Klimaatenquête van de EIB
De Europese Investeringsbank (EIB) heeft haar zesde editie van de jaarlijkse EIB Klimaatenquête afgerond, een diepgaand onderzoek naar hoe mensen tegen klimaatverandering aankijken. De zesde editie van de EIB Klimaatenquête is uitgevoerd in samenwerking met het marktonderzoeksbureau BVA met als doel het brede klimaatdebat te voorzien van informatie over de opvattingen en verwachtingen ten aanzien van klimaatactie. Aan de enquête, gehouden van 7 augustus tot 4 september 2023, namen meer dan 30 000 respondenten deel, met een representatief panel van mensen van 15 jaar en ouder voor elk van de 35 deelnemende landen (de EU-27, de Verenigde Staten, China, het Verenigd Koninkrijk, India, Japan, Zuid-Korea, Canada en de VAE).
Over de Europese Investeringsbank
De Europese Investeringsbank (EIB) is de instelling van de Europese Unie voor langlopende leningen; haar aandelen worden gehouden door de lidstaten. Zij is actief in meer dan 160 landen en stelt langetermijnfinanciering beschikbaar voor gedegen investeringen die bijdragen aan de realisatie van EU-beleidsdoelstellingen.
- In 2019 heeft de EIB een geactualiseerd beleidsplan voor energieleningen aangenomen waarmee de financiering van alle traditionele energieprojecten op basis van fossiele brandstoffen, waaronder aardgas, werd beëindigd. De EIB was de eerste multilaterale ontwikkelingsbank die daartoe overging.
- In 2021 werd de EIB tevens de eerste multilaterale ontwikkelingsbank die haar financiële activiteiten afstemde op het Akkoord van Parijs.
- De EIB-Groep wil via zijn Routekaart voor het klimaat gedurende het kritieke decennium 2021-2030 voor € 1 biljoen aan investeringen voor klimaatactie en milieuduurzaamheid ondersteunen.
- De EIB-Groep heeft ook toegezegd de investeringen in klimaatactie en milieuduurzaamheid tegen 2025 te verhogen tot meer dan 50% van haar jaarlijkse kredietverlening (vorig jaar werd dat doel met 58% overschreden).
EIB Global is de afdeling binnen de EIB Groep die is gespecialiseerd in activiteiten buiten de Europese Unie en is een belangrijke partner van de Global Gateway-strategie van de EU. EIB Global streeft ernaar om in de periode tot en met 2027 minstens € 100 miljard aan investeringen te ondersteunen, ongeveer een derde van de totale doelstelling van de Global Gateway. Binnen Team Europa bevordert EIB Global sterke, gerichte partnerschappen met collega-instellingen op het gebied van ontwikkelingsfinanciering en met maatschappelijke organisaties. Via haar vestigingen overal ter wereld brengt EIB Global de Groep dichter bij de lokale gemeenschappen, bedrijven en instellingen.
Over BVA Xsight
BVA Xsight is een pionier in marktonderzoek en -advies. De 400 deskundigen van BVA Xsight analyseren met hun sectorspecifieke kennis en vaardigheden de unieke facetten van het leven van individuen. Ze leveren diepgaande en bruikbare inzichten die de besluitvorming en de prestaties van organisaties verbeteren.
BVA Xsight is zowel in Frankrijk als internationaal actief en werkt samen met publieke en private organisaties. BVA Xsight, dat meerdere prijzen heeft ontvangen voor zijn innovatievermogen, onderscheidt zich door de toewijding en passie waarmee de teams hun werk doen.
BVA Xsight werd in 1970 opgericht in Frankrijk en is een missiegedreven bedrijf dat deel uitmaakt van de internationale BVA Group.
Meer informatie over BVA Xsight is te vinden op: www.bva.fr