- De stijgende kosten van levensonderhoud en de klimaat- en milieuproblemen zijn wat de Belgische respondenten betreft de belangrijkste uitdagingen waarvoor het land zich gesteld ziet.
- Meer dan twee derde is van mening dat de overgang naar een klimaatneutrale economie alleen mogelijk is als tegelijkertijd de ongelijkheid wordt aangepakt.
- Bijna driekwart is voorstander van afschaffing van subsidies en belastingvoordelen voor de luchtvaartsector en alle bedrijven die sterk afhankelijk zijn van fossiele brandstoffen.
- De meesten vinden dat de overheid de getroffen landen financieel moet compenseren voor de klimaatverandering waaraan zij niet hebben bijgedragen.
De Europese Investeringsbank (EIB) heeft vandaag de resultaten van haar zesde Klimaatenquête bekendgemaakt. Dit zijn enkele van de meest opvallende resultaten van deze jaarlijkse enquête die in augustus en september 2023 werd uitgevoerd. De EIB-Klimaatenquête, die sinds 2018 wordt gehouden, biedt inzicht in de opvattingen over klimaatverandering van mensen in grote economieën over de hele wereld, met meer dan 30 000 respondenten in de Europese Unie, de Verenigde Staten, China, India, Japan, het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Arabische Emiraten, Canada en Zuid-Korea. De EIB is de kredietverlenende instelling van de Europese Unie en wereldwijd een van de grootste multilaterale kredietverleners voor klimaatactieprojecten.
Na wederom een moeilijk jaar,[1] dat niet alleen werd gekenmerkt door inflatie maar ook door extreme hittegolven en droogtes, zijn de Belgen zich scherp bewust geworden van de ingrijpende gevolgen van klimaatverandering en de noodzaak voor België en de rest van de wereld om onmiddellijk in actie te komen, zo blijkt uit de resultaten van de EIB Klimaatenquête. Hoewel de stijgende kosten van levensonderhoud door de Belgen wordt beschouwd als de grootste uitdaging[2] (bij 67% van de respondenten staat dit in de top drie van belangrijkste problemen voor hun land, 1 procentpunt onder het EU-gemiddelde), volgen de impact van klimaatverandering en de aantasting van het milieu op korte afstand: 54% maakt zich hier grote zorgen over (4 procentpunten boven het EU-gemiddelde).
Behoefte aan een rechtvaardige transitie in het thuisland en in getroffen landen
De financiële kosten en gevolgen van de groene transitie zullen waarschijnlijk van invloed zijn op de persoonlijke budgetten, waarbij huishoudens met lagere inkomens het hardst worden getroffen.
Economische ongelijkheid wordt gezien als de op vier na grootste uitdaging, na inflatie, milieukwesties, immigratie en werkloosheid. Daarom roepen de meeste Belgische respondenten op tot rechtvaardige beleidsmaatregelen om de klimaatcrisis aan te pakken. 71% (3 procentpunten boven het gemiddelde in de Europese Unie) is van mening dat de overgang naar een koolstofarme economie alleen mogelijk is als tegelijkertijd de sociale en economische ongelijkheid wordt aangepakt.
Slechts 34% van de respondenten zegt echter vertrouwen te hebben in het vermogen van de overheid om voor een rechtvaardige klimaattransitie te zorgen.
Wat betreft de compensatie voor ontwikkelingslanden om hen te helpen om te gaan met de gevolgen van de klimaatverandering — naar verwachting een centraal thema op de VN Klimaatconferentie van 2023 in Dubai (COP28) — zijn de Belgen voorstander van het uitbreiden van hulp tot buiten hun landsgrenzen om de landen te steunen die het meest kwetsbaar zijn voor klimaatverandering en te zorgen voor een wereldwijde rechtvaardige transitie naar een klimaatneutrale en duurzame toekomst.
62% van de respondenten (2 procentpunten boven het EU-gemiddelde) vindt dat België getroffen landen financieel moet compenseren om hen te helpen in de strijd tegen klimaatverandering.
[1] De enquête werd in België afgenomen tussen 7 augustus en 4 september 2023.
[2] De respondenten moesten uit een willekeurige lijst van tien uitdagingen de drie uitdagingen kiezen die zij als de grootste voor hun land beschouwden: hogere kosten van levensonderhoud, werkloosheid, klimaatverandering, aantasting van het milieu, politieke instabiliteit, inkomensongelijkheid, toegang tot gezondheidszorg, grootschalige migraties, cyberaanvallen en terrorisme.
Belastingen ter ondersteuning van een rechtvaardige transitie
Uit de resultaten van de enquête blijkt dat meer dan twee derde van de Belgische respondenten ook voorstander is van andere soorten klimaatgerelateerde belastingen. Zo zei 72% (2 procentpunten onder het EU-gemiddelde) voorstander te zijn van een belastinghervorming voor fossiele brandstoffen om subsidies en belastingvoordelen voor de luchtvaartsector en andere industrieën die sterk afhankelijk zijn van fossiele brandstoffen af te schaffen.
Slechts 53% van de Belgische respondenten (6 procentpunten onder het EU-gemiddelde van 59%) is echter bereid meer inkomstenbelasting te betalen om huishoudens met lagere inkomens te helpen de kosten van een groene transitie op te vangen. 37% zou akkoord gaan met een extra inkomensafdracht van 1-2% en 16% met een extra afdracht van 5-10%.
Opmerkingen van Kris Peeters, vicepresident van de EIB:
“De nieuwste EIB-Klimaatenquête onderstreept dat België zich van de klimaatverandering bewust is, en dat mensen wel degelijk direct klimaatactie willen ondernemen. Men ziet dat het aanpakken van sociale en economische ongelijkheid, zowel hier als elders, essentieel is voor een succesvolle transitie naar een klimaatneutrale economie. Bij de Europese Investeringsbank financieren we projecten voor een rechtvaardige transitie waarbij niemand achterblijft. Solidariteit en concrete maatregelen zijn nu belangrijker dan ooit, en het is daarvoor essentieel om de handen ineen te slaan en duidelijke actie te ondernemen.”
Over de Klimaatenquête van de EIB
De Europese Investeringsbank (EIB) heeft haar zesde editie van de jaarlijkse EIB Klimaatenquête afgenomen, een diepgaand onderzoek naar hoe mensen tegen klimaatverandering aankijken. De zesde editie van de EIB Klimaatenquête is uitgevoerd in samenwerking met het marktonderzoeksbureau BVA met als doel het brede klimaatdebat te voorzien van informatie over de opvattingen en verwachtingen ten aanzien van klimaatactie. Aan de enquête, gehouden van 7 augustus tot 4 september 2023, namen meer dan 30 000 respondenten deel, met een representatief panel van mensen van 15 jaar en ouder voor elk van de 35 geënquêteerde landen (de EU-27, de Verenigde Staten, China, het Verenigd Koninkrijk, India, Japan, Zuid-Korea, Canada en de VAE).
Over de Europese Investeringsbank
De Europese Investeringsbank (EIB) is de instelling van de Europese Unie voor langlopende leningen; haar aandelen worden gehouden door de lidstaten. Zij is actief in meer dan 160 landen en stelt langetermijnfinanciering beschikbaar voor gedegen investeringen die bijdragen aan de realisatie van EU-beleidsdoelstellingen.
- In 2019 heeft de EIB een geactualiseerd beleidsplan voor energieleningen aangenomen waarmee de financiering van alle traditionele energieprojecten op basis van fossiele brandstoffen, waaronder aardgas, werd beëindigd. De EIB was de eerste multilaterale ontwikkelingsbank die daartoe overging.
- In 2021 werd de EIB tevens de eerste multilaterale ontwikkelingsbank die haar financiële activiteiten afstemde op het Akkoord van Parijs.
- De EIB-Groep wil via zijn Routekaart voor het klimaat gedurende het kritieke decennium 2021-2030 voor € 1 biljoen aan investeringen voor klimaatactie en milieuduurzaamheid ondersteunen.
- De EIB-Groep heeft ook toegezegd de investeringen in klimaatactie en milieuduurzaamheid tegen 2025 te verhogen tot meer dan 50% van haar jaarlijkse kredietverlening (vorig jaar werd dat doel met 58% overschreden).
EIB Global is de afdeling binnen de EIB Groep die is gespecialiseerd in activiteiten buiten de Europese Unie en is een belangrijke partner van de Global Gateway-strategie van de EU. Het is de bedoeling om tegen eind 2027 minstens € 100 miljard aan financiering te verstrekken, ongeveer een derde van het algemene streefgetal van de Global Gateway. Binnen Team Europa bevordert EIB Global sterke, gerichte partnerschappen met collega-instellingen op het gebied van ontwikkelingsfinanciering en met maatschappelijke organisaties. Via haar wereldwijde kantorennetwerk brengt EIB Global de Groep dichter bij de lokale gemeenschappen, bedrijven en instellingen.
Over BVA Xsight
BVA Xsight is een pionier in marktonderzoek en -advies. De 400 deskundigen van BVA Xsight analyseren met hun sectorspecifieke kennis en vaardigheden de unieke facetten van het leven van individuen. Ze leveren diepgaande en bruikbare inzichten die de besluitvorming en de prestaties van organisaties verbeteren.
BVA Xsight is zowel in Frankrijk als internationaal actief en werkt samen met publieke en private organisaties. BVA Xsight, dat meerdere prijzen heeft ontvangen voor zijn innovatievermogen, onderscheidt zich door de toewijding en passie waarmee de teams hun werk doen.
BVA Xsight werd in 1970 opgericht in Frankrijk en is een missiegedreven bedrijf dat deel uitmaakt van de internationale BVA Group.
Meer informatie over BVA Xsight is te vinden op: www.bva.fr