- Na szczycie listy wyzwań, jakie polscy respondenci widzą dla swojego kraju, znajdują się rosnące koszty życia i dostęp do opieki zdrowotnej, a tuż za nimi obawy o klimat i środowisko.
- Większość ankietowanych uważa, że przejście na gospodarkę neutralną dla klimatu może nastąpić tylko wtedy, gdy jednocześnie zostanie rozwiązany problem nierówności.
- Prawie dwie trzecie badanych zaakceptowałoby podwyżkę podatku dochodowego, aby pomóc osobom o najniższych dochodach w dostosowaniu się do wymagań polityki klimatycznej.
- Prawie trzy czwarte opowiada się za wyeliminowaniem dotacji i ulg podatkowych dla sektora lotniczego i wszystkich firm, których działalność w dużym stopniu opiera się na paliwach kopalnych.
- Tylko połowa respondentów uważa, że rząd powinien oferować rekompensaty finansowe krajom dotkniętym zmianami klimatu do których się nie przyczyniły.
Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) przeprowadził już szóstą edycję ankiety dotyczącej klimatu. Oto jedne z najbardziej uderzających wyników tej corocznej ankiety przeprowadzonej w sierpniu i wrześniu 2023 roku. Realizowana od 2018 roku ankieta EBI dotycząca klimatu oferuje cenny wgląd w poglądy mieszkańców głównych gospodarek świata związane ze zmianą klimatu, a bierze w niej udział ponad 30 000 respondentów w Unii Europejskiej, Stanach Zjednoczonych, Chinach, Indiach, Japonii, Wielkiej Brytanii, Zjednoczonych Emiratach Arabskich, Kanadzie i Korei Południowej. EBI jest pożyczkodawcą Unii Europejskiej i największym na świecie wielostronnym kredytodawcą finansującym działania w dziedzinie klimatu.
Zgodnie z wynikami ankiety EBI dotyczącej klimatu po kolejnym trudnym roku, naznaczonym nie tylko inflacją, ale także rekordowymi falami upałów i suszami, polscy respondenci stali się bardziej świadomi poważnych skutków zmiany klimatu i konieczności podjęcia natychmiastowych działań zarówno w Polsce, jak i na świecie. Rosnące koszty życia są przez polskich respondentów uważane za największe wyzwanie[1] (66% umieszcza je w pierwszej trójce obaw dla swojego kraju, co jest wynikiem o 2 punkty procentowe niższym niż średnia w UE), natomiast na drugim miejscu wskazywano dostęp do opieki zdrowotnej (41%). Skutki zmiany klimatu i degradacja środowiska zajmują trzecie miejsce, przy czym 40% ankietowanych zalicza je do kategorii poważnych obaw (10 punktów procentowych poniżej średniej w UE).
Potrzeba sprawiedliwej transformacji we własnym kraju oraz w krajach dotkniętych problemami klimatycznymi
Koszty finansowe i konsekwencje transformacji ekologicznej prawdopodobnie wpłyną na budżety osobiste, przy czym najbardziej ucierpią gospodarstwa domowe o niższych dochodach.
W tym kontekście większość Polaków apeluje o sprawiedliwą politykę przeciwdziałania kryzysowi klimatycznemu. 61% ankietowanych (w porównaniu ze średnią w Unii Europejskiej wynoszącą 68%) twierdzi, że przejście na gospodarkę niskoemisyjną może nastąpić tylko wtedy, gdy jednocześnie zostanie rozwiązany problem nierówności społecznych i ekonomicznych.
Jednak tylko 42% respondentów uważa, że rząd jest zdolny do skutecznego przeprowadzenia takiej sprawiedliwej transformacji klimatycznej.
W odniesieniu do ewentualnych rekompensat dla krajów rozwijających się, aby pomóc im radzić sobie ze skutkami zmiany klimatu – oczekuje się, że będzie to kluczowy temat omawiany na konferencji ONZ w sprawie zmiany klimatu (COP 28) w Dubaju w 2023 roku – polscy respondenci są bardziej podzieleni w kwestii rozszerzenia pomocy poza granice własnego kraju w celu wsparcia krajów najbardziej podatnych na zmianę klimatu i przeprowadzenia na całym świecie sprawiedliwej transformacji w kierunku przyszłości neutralnej dla klimatu i odpornej na zmiany klimatu.
51% respondentów (9 punktów procentowych poniżej średniej w UE wynoszącej 60%) zgadza się, że kraj powinien oferować rekompensaty finansowe krajom dotkniętym zmianami klimatu, aby pomóc im w walce z nimi.
[1] Respondenci musieli wybrać trzy wyzwania, które uważają za największe dla swojego kraju, z losowo przetasowanej listy dziesięciu wyzwań: wzrost kosztów życia, bezrobocie, zmiana klimatu, degradacja środowiska, niestabilność polityczna, nierówności dochodowe, dostęp do opieki zdrowotnej, migracje na dużą skalę, cyberataki i terroryzm.
Podatki na rzecz wsparcia sprawiedliwej transformacji
Wyniki ankiety pokazują, że 65% polskich respondentów (6 punktów procentowych powyżej średniej w UE wynoszącej 59%) byłoby skłonnych płacić większy podatek dochodowy, aby pomóc gospodarstwom domowym o niższych dochodach poradzić sobie z kosztami zielonej transformacji. 51% zgodziłoby się zapłacić dodatkowe 1-2% swojego dochodu, a 13% zaakceptowałoby dodatkowe 5-10%.
Większość respondentów poparłaby również inne rodzaje podatków związanych z klimatem. Na przykład 71% respondentów opowiedziało się za reformą podatku od paliw kopalnych w celu wyeliminowania dotacji i ulg podatkowych dla sektora lotniczego i innych branż, których działalność w dużym stopniu opiera się na paliwach kopalnych.
Komentarz wiceprezes EBI Teresy Czerwińskiej:
„Najnowsze badanie EBI dotyczące klimatu wskazuje, że Polacy mają głęboką świadomość zachodzącej zmiany klimatu i są gotowi zaangażować się w rozwiązanie tego problemu. Wiedzą, że skuteczna transformacja w kierunku gospodarki neutralnej dla klimatu wymaga jednoczesnego zajęcia się nierównościami społecznymi i ekonomicznymi. W Europejskim Banku Inwestycyjnym z pełnym zaangażowaniem wspieramy sprawiedliwą transformację, która nikogo nie pozostawi na uboczu zmian. Solidarność i możliwe do wdrożenia środki są teraz ważniejsze niż kiedykolwiek”.
Informacje o ankiecie EBI dotyczącej klimatu
Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) już po raz szósty przeprowadził coroczną ankietę dotyczącą klimatu, której celem było wnikliwe zbadanie odczuć obywateli w kwestii zmiany klimatu. Szósta edycja ankiety EBI – zrealizowana we współpracy z pracownią badania rynku BVA – ma dostarczyć informacji do szerszej debaty na temat nastrojów i oczekiwań w zakresie działań na rzecz klimatu. W ankiecie przeprowadzonej w okresie od 7 sierpnia do 4 września 2023 roku wzięło udział ponad 30 000 respondentów, z reprezentatywnym panelem złożonym z osób w wieku co najmniej 15 lat z każdego z 35 badanych krajów (27 państw UE, Stany Zjednoczone, Chiny, Wielka Brytania, Indie, Japonia, Korea Południowa, Kanada i Zjednoczone Emiraty Arabskie).
Informacje o Europejskim Banku Inwestycyjnym
Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) jest instytucją Unii Europejskiej udzielającą kredytów długoterminowych, której udziałowcami są państwa członkowskie. Bank działa w ponad 160 krajach i zapewnia długoterminowe wsparcie finansowe dla rzetelnie przygotowanych inwestycji, przyczyniając się w ten sposób do realizacji celów polityki unijnej.
- W 2019 roku EBI przyjął zaktualizowaną politykę kredytowania energetyki, zaprzestając finansowania wszelkich projektów przewidujących nieograniczoną eksploatację energii z paliw kopalnych, w tym gazu ziemnego. EBI był pierwszym wielostronnym bankiem rozwoju, który zdecydował się na taki krok.
- W 2021 roku EBI stał się również pierwszym wielostronnym bankiem rozwoju, który dostosował swoją działalność finansową do litery porozumienia paryskiego.
- Zgodnie z przyjętym planem działania banku klimatycznego Grupa EBI zamierza wesprzeć kwotą 1 mld EUR inwestycje w działania na rzecz klimatu i zrównoważenia środowiskowego w krytycznej dekadzie 2021-2030.
- Zobowiązała się również, że do 2025 roku zwiększy inwestycje w działania na rzecz klimatu i zrównoważenia środowiskowego do poziomu ponad 50% rocznej kwoty udzielonych kredytów (w ubiegłym roku cel ten został przekroczony, a poziom finansowania wyniósł 58%).
EBI Global jest wyspecjalizowaną jednostką Grupy EBI zajmującą się operacjami poza Unią Europejską i kluczowym partnerem unijnej strategii Global Gateway. Celem tej jednostki jest wsparcie inwestycji o wartości co najmniej 100 mld EUR do końca 2027 roku, co stanowi około jednej trzeciej łącznego celu określonego w strategii Global Gateway. Zadaniem EBI Global jest budowanie ścisłej i ukierunkowanej współpracy partnerskiej z członkami Drużyny Europy oraz innymi instytucjami finansowania rozwoju i organizacjami społeczeństwa obywatelskiego. Za pośrednictwem swoich biur na całym świecie EIB Global przybliża Grupę do lokalnych społeczności, przedsiębiorstw i instytucji.
Informacje o pracowni badania rynku BVA Xsight
BVA Xsight jest pionierem w badaniach rynku i doradztwie. Dzięki branżowej wiedzy i umiejętnościom 400 ekspertów analizuje konkretne aspekty życia obywateli. Oferuje pogłębione i praktyczne spostrzeżenia oraz analizy, które zwiększają wydajność decyzyjną i organizacyjną.
BVA Xsight prowadzi działalność zarówno we Francji, jak i na arenie międzynarodowej, współpracując z organizacjami publicznymi i prywatnymi. Pracownia jest laureatem szeregu nagród za zdolności innowacyjne, a jej zespoły wyróżniają się zaangażowaniem i pasją do zawodu.
BVA Xsight, założona we Francji w 1970 roku, jest pracownią badawczą realizującą wcześniej przyjętą i sformułowaną misję. Należy do międzynarodowej Grupy BVA.
Dowiedz się więcej o BVA Xsight: www.bva.fr